Sumatra

Knjiga Inkluzija – dr Saša Stepanović

Poštovanje prava deteta i škola po meri učenika podrazumeva podsticanje i razvijanje potencijala svakog deteta, promovisanje njegovog kako ličnog, tako i kulturnog identiteta uz uvažavanje različitosti.
Smetnje u razvoju samo su deo širokog spektra razlika koje postoje među decom, zbog čega je razvijenost inkluzivnog obrazovanja jedan od pokazatelja kvaliteta celokupnog školskog sistema.
Polazeći od navedenih principa, Saša Stepanović u monografiji Inkluzija razmatra nastanak i razvoj ideje o inkluzivnom obrazovanju, ističući njegov značaj u kontekstu društvenih promena i ukazujući na
brojne barijere koje stoje na putu njegove pune primene. Autor ima jasan i nedvosmislen stav prema uključivanju dece sa smetnjama u razvoju u nastavu redovnih škola. Naime, donošenje dobrih zakona ne znači istovremeno i sprovođenje inkluzije i obezbeđivanje adekvatnih uslova obrazovanja koji
bi odgovarali svakom pojedincu, a posebno ne promenu stava pojedinca prema osobama sa smetnjama u razvoju. Stoga, autor monografije smatra da je neophodno zauzimanje druge perspektive, perspektive koja podrazumeva da svako bude spreman da prihvati za ravnopravnog i vrednog člana društva
osobu koja se u nečemu razlikuje od ostalih, zatim ako se svakom pojedincu obezbede uslovi u kojima će moći da razvija sve svoje potencijale i da na sebi svojstven način doprinese dobrobiti zajednici u celini.
U monografiji teorijske postavke o problemu inkluzivnog obrazovanja i istraživački nalazi u svetlu organizacije nastave u redovnim školama u koju su uključena deca sa senzornim smetnjama, sveobuhvatno su analizirana uz neophodan kritički stav prema negativnim pojavama i fenomenima
koji su u praksi prisutni. Kritika se, pre svega, odnosi na organizaciju nastave, preciznije na dominaciju frontalnog oblika rada, tendenciju da se primenjuju tradicionalne metode i obrasci izvođenja nastave koji
malo angažuju učenike na času i ne vode konstruktivnoj interakciji među učenicima i komunikaciji sa nastavnikom.

S obzirom na to da su u svetu retka pedaogoško – didaktička istraživanja koja posebno razmatraju obrazovanje dece sa senzornim smetnjama, a da u našoj sredini nije bilo sličnih analiza, prezentovani
empirijski nalazi mogu biti vredan izvor informacija za one koji su zainteresovani za drugačije pristupe i promišljanja o problemu inkluzije i obrazovanja uopšte. Pored nesumnjivog teorijskog, monografija ima i praktičan značaj jer s jedne strane, ukazuje na negativne aspekte organizacije nastave u redovnim školama koji mogi biti prepreka u procesu obrazovanja dece sa senzornim smetnjama a s druge strane skreće pažnju na postojanje jednog ne samo pedagoškog problema, već i važnog društvenog pitanja.